Filmlerdeki Yaş Derecelendirme Sistemi Nedir?

Sinema, her yaştan insan için bir eğlence kaynağıdır. Ancak, her film her izleyici için uygun olmayabilir. İşte bu noktada yaş derecelendirme sistemi (age rating system) devreye girer. Yaş derecelendirme sistemi, izleyicilere bir filmin içeriği hakkında bilgi vererek, hangi yaş gruplarının o filmi izleyebileceği konusunda rehberlik eder. Bu yazımızda filmlerin yaşlara göre nasıl derecelendirildiklerinden bahsedeceğiz.

İçindekiler

1. Yaş Derecelendirme Sistemi Nedir?
2. Yaş Derecelendirme Sisteminin Önemi Nedir?
3. Filmlerde Yaş Sınırlaması Nasıl Yapılır?
4. Farklı Ülkelerde Yaş Kısıtlama Sistemi Nasıldır?
5. Dijital Platformlarda Yaş Derecelendirme Sistemi Nasıl Çalışır?

1. Yaş Derecelendirme Sistemi Nedir?

Öncelikle, filmlerde yaş derecelendirmesinin ne olduğunu açıklayalım. Yaş derecelendirme sistemi, filmlerin içeriğini değerlendirerek belirli yaş grupları için uygun olup olmadığını belirleyen bir kısıtlama sistemidir. Bu sistem, genellikle filmlerin içeriğinde bulunan şiddet, cinsellik, uyuşturucu kullanımı, kaba dil gibi unsurları dikkate alarak yapılır. Amaç, izleyicilerin ve özellikle de ebeveynlerin, çocukları için uygun filmleri seçmelerine yardımcı olmaktır.

2. Yaş Derecelendirme Sisteminin Önemi Nedir?

Yaş derecelendirme sistemi, sinema izleyicileri ve özellikle ebeveynler için birçok açıdan önem taşır:

Ebeveynler, çocuklarının izlediği içeriklerin onların yaşına uygun olup olmadığını bu sistem sayesinde anlayabilir ve buna göre karar verebilir. Bu, çocukların gelişim süreçlerini olumsuz etkileyebilecek içeriklerden korunmasını sağlar.

İzleyiciler, bir filmi izlemeye karar vermeden önce filmin içeriği hakkında bilgi sahibi olabilirler. Bu, özellikle hassas içeriklerden rahatsız olabilecek bireyler için önemlidir. Ayrıca, belirli yaş gruplarına yönelik içeriklerin izleyiciye uygunluğunu değerlendirerek daha keyifli bir sinema deneyimi sunar.

Film yapımcıları, hedef kitlelerine uygun içerik üreterek hem sanatsal değerlerini koruyabilirler hem de ticari başarıyı yakalayabilirler. Yaş derecelendirme sistemi, bu dengeyi sağlamaya yardımcı olur. Filmlerin geniş bir izleyici kitlesine hitap edebilmesi için uygun içeriğin belirlenmesi önemlidir.

Yaş derecelendirme sistemi, toplumsal normlar ve değerlerin korunmasında da önemli bir rol oynar. Özellikle genç izleyiciler üzerinde olumsuz etkiler yaratabilecek içeriklerin kontrol altında tutulmasını sağlar ve toplumun genel ahlaki değerlerini korur.

3. Filmlerde Yaş Sınırlaması Nasıl Yapılır?

Peki, filmlerde yaş kısıtlaması neye göre belirlenir? diye merak ediyorsanız; yaş derecelendirme sistemi, genellikle uzmanlardan oluşan bir kurul tarafından filmin izlenmesi ve içeriğinin analiz edilmesiyle belirlenir. Bu kurul, filmin sahnelerini değerlendirirken belirli kriterlere dikkat eder:

• Şiddet: Filmin içindeki şiddet sahnelerinin sıklığı ve şiddeti. Şiddet içeren sahneler, izleyicinin psikolojik durumunu olumsuz etkileyebilir ve bu nedenle dikkatli bir şekilde değerlendirilir.
• Cinsellik: Cinsel içeriklerin varlığı ve gösterilme şekli. Cinsellik, özellikle genç izleyiciler için hassas bir konudur ve bu nedenle filmlerdeki cinsel içerikler titizlikle incelenir.
• Kaba Dil: Küfür ve argo kullanımı. Filmlerdeki kaba dil kullanımı, izleyici kitlesinin yaşına göre uygun olup olmadığı açısından değerlendirilir.
• Uyuşturucu Kullanımı: Uyuşturucu maddelerin kullanımı ve bunların gösterilme şekli. Uyuşturucu kullanımı, genç izleyiciler üzerinde olumsuz etkilere yol açabileceği için dikkatle değerlendirilir.

Bunun yanı sıra, aşağıdaki unsurlar da değerlendirilir:

• Madde Kullanımı: Alkol, tütün ve diğer uyuşturucu maddelerin kullanımı ve bunların gösterilme şekli. Bu tür içerikler, izleyici kitlesine uygunluğuna göre değerlendirilir.
• Müstehcen Erkek ve Müstehcen Kadın: Müstehcenlik derecesi ve bunun izleyici üzerindeki potansiyel etkileri. Müstehcen sahneler, filmin genel içeriği ve bağlamına göre değerlendirilir.
• Çıplak Erkek ve Çıplak Kadın: Çıplaklık içeren sahnelerin sıklığı ve niteliği. Bu sahnelerin izleyici kitlesine uygun olup olmadığına dikkat edilir.
• Cinsel Konuşma: Cinselliği ima eden veya açıkça ifade eden diyaloglar. Bu tür konuşmaların genç izleyiciler üzerindeki etkisi dikkate alınır.
• Çıplak Seks/Sevişme: Açıkça gösterilen cinsel birleşme sahneleri. Bu tür sahnelerin yaşı küçük izleyiciler için uygun olup olmadığı değerlendirilir.
• Çıplak Heykel/Tablo/Çizim: Sanatsal bağlamda çıplaklık içeren eserler. Bu tür içeriklerin sanatsal değeri ve izleyiciye etkisi göz önünde bulundurulur.
• Çıplaklık İmâsı: Çıplaklığın dolaylı olarak gösterilmesi veya ima edilmesi. Bu tür sahnelerin yaş gruplarına uygunluğu değerlendirilir.
• Küfürlü Konuşma: Argo ve küfürlü dil kullanımı. Bu tür ifadelerin izleyici kitlesine uygun olup olmadığına dikkat edilir.
• Vahşet: Aşırı derecede şiddet içeren sahneler. Bu tür sahnelerin izleyici üzerinde travmatik etkiler yaratmaması için titizlikle değerlendirilir.
• İntihar: İntihar sahnelerinin gösterilme şekli ve sıklığı. Bu tür sahnelerin izleyiciler üzerindeki potansiyel olumsuz etkileri göz önünde bulundurulur.
• Seks İmâsı: Dolaylı olarak cinsel aktivitelerin ima edilmesi. Bu tür sahnelerin izleyici kitlesine uygunluğu değerlendirilir.
• Çıplaklık İçermeyen Seks: Çıplaklık içermeyen ancak cinsel ilişkiyi gösteren sahneler. Bu sahnelerin uygunluğu değerlendirilir.
• Kan/Yara: Kan ve yaralanma sahneleri. Bu tür sahnelerin grafiksel içeriği ve izleyici üzerindeki etkisi dikkate alınır.
• Homoseksüel Öpüşme ve Heteroseksüel Öpüşme: Farklı cinsel yönelimlere sahip bireylerin öpüşme sahneleri. Bu sahnelerin gösterilme şekli ve sıklığı değerlendirilir.
• Rahatsız Edici: İzleyiciyi rahatsız edebilecek genel unsurlar. Bu tür sahnelerin izleyici kitlesine uygun olup olmadığı dikkate alınır.
• Ölü Beden/Ceset: Ölü bedenlerin ve cesetlerin gösterilmesi. Bu tür sahnelerin grafiksel içeriği ve izleyici üzerindeki etkisi değerlendirilir.
• Dine Küfür: Din ve dini inançlara yönelik hakaret içeren ifadeler. Bu tür içeriklerin toplumun genel değerleri üzerindeki etkisi dikkate alınır.

4. Farklı Ülkelerde Yaş Derecelendirme Sistemi Nasıldır?

Ülkelere göre filmlerdeki yaş kısıtlaması konusunu ele alacak olursak, dünya genelinde birçok ülke kendi yaş derecelendirme sistemine sahiptir. İşte bazı örnekler:

1. Amerika Birleşik Devletleri

Motion Picture Association (MPA) tarafından yönetilen sistem, G (Genel izleyici), PG (Ebeveyn rehberliğinde), PG-13 (13 yaş ve üzeri), R (17 yaş ve üzeri, ebeveyn izniyle), NC-17 (17 yaş ve üzeri, kesinlikle) gibi kategorilere ayrılır. MPA'nın amacı, ailelerin ve izleyicilerin film seçiminde bilinçli kararlar verebilmelerini sağlamaktır.

2. Birleşik Krallık (İngiltere)

British Board of Film Classification (BBFC) tarafından belirlenen sistemde U (Herkes), PG (Ebeveyn rehberliğinde), 12A (12 yaş ve üzeri, ebeveyn izniyle), 15 (15 yaş ve üzeri), 18 (18 yaş ve üzeri) gibi derecelendirmeler bulunur. BBFC, filmlerin toplumsal normlara uygunluğunu değerlendirir ve böylece toplumun genelini rahatsız edebilecek içeriklerin kontrol altında tutulmasını sağlar.

3. Türkiye

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenen sistemde Genel İzleyici Kitlesi (Tüm yaş grupları), 7A (7 yaş ve altı izleyici kitlesi için uygun), 13+ (13 yaş ve üzeri), 16+ (16 yaş ve üzeri), 18+ (18 yaş ve üzeri) gibi kategoriler mevcuttur. Bu sistem, Türkiye'nin kültürel değerlerini ve toplumsal hassasiyetlerini dikkate alarak filmleri derecelendirir.

5. Dijital Platformlarda Yaş Derecelendirme Sistemi Nasıl Çalışır?

Geleneksel sinema salonlarının yanı sıra dijital platformlar da yaş derecelendirme sistemine tabidir. Netflix, Amazon Prime, Disney+ gibi platformlar, içeriklerinin yaşa uygunluğunu belirleyerek izleyicilere sunar. Bu platformlar, global izleyici kitlesine hitap ettikleri için uluslararası yaş kısıtlama sistemlerine uyum sağlarlar. Dijital platformlardaki yaş derecelendirme sistemi, izleyicilerin içerik seçimini daha bilinçli yapmalarını ve ebeveynlerin çocukları için uygun içerikleri seçmelerini kolaylaştırır.

Ancak dijital platformlarda bazen içeriklerin tamamını kontrol etmek zor olabilir. Bu noktada, Muvisafe devreye giriyor. Muvisafe, izleyicilerin dijital platformlarda izlediği filmler ve dizilerdeki uygunsuz sahneleri otomatik olarak filtreleyen bir eklentidir. Bu ürün, ailelerin ve bireylerin daha güvenli ve rahat bir izleme deneyimi yaşamalarını sağlar.

MuviSafe Türk yazılımcılar tarafından Türkiye’de geliştirilmiş bir uygulamadır. Ücretsiz denemek için sağ üstte yer alan Kayıt Ol butonuna tıklayabilirsiniz.

Özetle,

Filmlerdeki yaş derecelendirme sistemi, izleyicilerin ve özellikle ebeveynlerin uygun içerikleri seçmesine yardımcı olan önemli bir araçtır. Bu sistem, şiddet, cinsellik, kaba dil ve uyuşturucu kullanımı gibi unsurları dikkate alarak filmleri değerlendirir ve izleyici kitlesine uygunluğu konusunda rehberlik eder. Farklı ülkelerde çeşitli yaş derecelendirme sistemleri bulunmakla birlikte, hepsinin ortak amacı toplumu olumsuz etkileyebilecek içeriklerin kontrol altında tutulmasını sağlamaktır. Ayrıca Netflix, Amazon Prime, Disney+ gibi dijital platformlardaki filmler ve dizilerdeki uygunsuz sahneleri otomatik olarak filtreleyerek, izleyicilerin içerik seçimini daha bilinçli yapmalarını sağlayan Muvisafe adlı bir araç mevcuttur.